Evlenme Engelleri Nelerdir
Evlenme engelleri tarafların evlenmesine engel olan mutlak veya nisbi sebeplerdir. Mutlak sebepler kesin evlenmeyi engeller, nisbi olanlar ise kesin olmayan engellerdir. 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun 129 ve devamı maddelerinde tahdidi olarak sayılmıştır.
Kesin olan ve kesin olmayan engelleri makalemizde ayrı başlıklar altında inceleyeceğiz.
Kesin Evlenme Engelleri
Kesin evlenme engellerinin var olması halinde tarafların evlenmesi mümkün değildir. Bu engellerin varlığı evlenmeyi kesin olarak yasaklamaktadır. Kanundan kaynaklanan bu engellerin bertaraf edilmesi mümkün değildir.
Evlenmeye kesin engeller şunlardır:
- Hısımlık,
- Eşlerin birbiriyle evlenmelerine engel olacak şekilde kan hısımlığının bulunması,
- Kayın hasımlığı,
- Önceki evlilik,
- Akıl hastalığı.
Hısımlık
Evlenme engeli olabilecek derecede kan-kayın hısımlığının olması halinde evlenme yasaktır. Hısımlıktan dolayı evlenmenin yasak olduğu haller aşağıdaki gibidir:
- Üstsoy ile altsoy arasında evlilik yasaktır,
- Kardeşler arasında evlilik yasaktır,
- Amca, dayı, hala ve teyze ile yeğenleri arasında evlilik yasaktır. İşbu yasaklı haller kan hısımlığının derecesinden kaynaklanan durumlardır.
Evlilik ile birlikte eşler arasında kayın hısımlığı doğmaktadır. Kayın hısımlığı eşlere bir takım yükümlülükler getirmektedir. Bu yükümlülüklerden biri de evlilik yasağıdır.
- Evlilik ile kurulan kayın hısımlığının getirdiği yükümlülükler evlilik sona erse bile devam edecektir. Bu haliyle eşlerden biri, bir diğer eşin üst veya alt soyu ile evlenemeyecektir.
Evlat edinme sonucunda evlatlık ile evlat edinen arasında yapay hısımlık oluşur. Bu hısımlık sebebi ile evlat edinen ve evlatlık arasında evlilik engelleri mevcut olmaktadır.
- Evlat edinen ile evlatlığın altsoyu ve eşi arasında evlilik yasaktır.
- Evlatlık ile evlat edinenin altsoyu ve eşi arasında evlilik yapılması yasaktır.
Önceki Evlilik
Kesin evlenme engellerinden bir diğeri de önceki yani mevcut evliliktir. Yasalarımıza göre bir kişi aynı anda yalnızca bir kişi ile evli olabilir. Evlilik sona ermeden bir başka evlilik yapmak mümkün değildir. Evlenmenin kesin engellerinden biridir. Yeniden evlenmek isteyen kişi, hali hazırda evli olmadığını, evliliğinin sona erdiğini ispatla mükelleftir.
Boşanma, ölüm ve gaiplik önceki evliliği sona erdirir.
Gaipliğine karar verilen kişinin evliliği kendiliğinden son bulmaz. Eş, diğer eş hakkında gaiplik kararı verilmesini talep ederken evliliğin sona erdirilmesini isteyebileceği gibi gaiplik kararı verildikten sonra ayrı bir dava ile de evliliğin sona erdirilmesini isteyebilir. Ayrı bir dava ile evliliğin sona erdirilmesi istenecek ise bu dava talep edenin yerleşim yeri mahkemesinde açılacaktır.
Akıl Hastalığı
Kesin evlenme engellerinden bir diğeri de akıl hastalığıdır. Akıl hastalarının evlenebilmesi için mutlaka evlenmelerinde bir sakınca olmadığına ilişkin resmi bir sağlık kurulundan rapor alınmalıdır. Resmi sağlık kurulu raporunun olmaması halinde akıl hastası kişi evlenemeyecektir.
Kesin Olmayan Evlenme Engelleri
Kesin olmayan evlenme engellerinde evliliği mutlak hükümsüz bırakacak bir unsur yoktur. Bunlara nispi sebepler de diyebiliriz.
Evlenmenin kesin olmayan engelleri aşağıdaki gibidir:
- Kadın için bekleme süresi (iddet mühleti)
- Bulaşıcı hastalıklar.
Kadın İçin Bekleme Süresi
Kadının önceki evliliği sona ermişse, kadın evliliğin sona ermesini takiben üç yüz günlük süre geçmeden evlenemeyecektir. Kadın bu süre içerisinde doğum yaparsa bu sürenin sonuna kadar beklemeye gerek kalmayacaktır. Doğum ile birlikte iddet süresi sona erer.
Aşağıdaki unsurlardan birinin bulunması haline iddet süresinin kaldırılması mahkemeden istenebilecektir:
- Kadının biten evliliğinden hamile olmadığının tespit edilmesi,
- Biten evliliğin taraflarının tekrardan evlenmek istemeleri.
Bulaşıcı Hastalıklar
Cinsel yolla bulaşan hastalıklar evlenmeye engel hastalıklardır. Bu hastalıklar bel soğukluğu, aids, frengi vb.dir. Hastalıkların tedavi edilmesi ve tedavi edildiğine ilişkin resmi sağlık kuruluşlarından rapor alınması halinde evlenme engeli ortadan kalkacak, evlilik yapılabilecektir.
Sonuç
Evlenme engelleri kesin ve kesin olmayan olmak üzere ikiye ayrılır. Kesin engellerin olması halinde evlilik mutlak surette yasaktır. Kesin olmayan engeller ise mahkeme tarafından kaldırılabilir. Yine resmi sağlık kuruluşları tarafından verilen rapor ile bertaraf edilebilir. Hısımlık, akıl hastalığı, mevcut evlilik kesin engellerden iken iddet mühdeti ve bulaşıcı hastalıklar kesin olmayan engellerdendir.
Evlenme engelleri kesin ve kesin olmayan olmak üzere ikiye ayrılır. Kesin engeller ve evliliğin mutlak surette yasak olduğu haller; hısımlık, önceki evlilik ve akıl hastalığıdır. Kesin olmayan engeller ise bulaşıcı hastalıklar ve iddet süresidir.
İddet süresi mevcut evliliğini bitiren kadının yeni bir evlilik yapması için beklemesi gereken süredir. Bu süre evliliğin sona erdiği tarihten itibaren üç yüz gündür. Kesin olmayan evlenme engellerindendir.