Taksir
Taksir kelimesi TDK’ da kısaltma, kısma, kusurda bulunma, dikkatsizlik, tedbirsizlik, meslekte acemilik veya düzene, buyruklara ve talimata uymazlıktan doğan kusurlu olma durumu olarak tanımlanmıştır. Hukuki anlamda ise suçun unsurlarından kastı içermeyen ve kanunda açıkça belirtilen suçlarda söz konusu olmaktadır. Taksir suçun manevi unsurlarından biridir. Bilinçli ve bilinçsiz olmak üzere taksir ikiye ayırılır.
Taksir Ne Demek
Taksir 5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 22. maddesinin 2. fıkrasında hüküm altına alınmıştır. Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranılması neticesinde ortaya çıkmaktadır. Ortaya çıkan suçun neticesi önceden kişi tarafından öngörülmemelidir. Kişinin gerekli dikkat ve özeni göstermemesi sebebiyle öngörülemeyen netice gerçekleşmiş ise bilinçsiz, özen ve dikkat yükümlülüğüne uyulmayarak kişinin öngördüğü lakin istemediği netice gerçekleşmiş ise bilinçli söz konusu olacaktır.
Taksir ile gerçekleşen davranışların suç sayılabilmesi için kanunda açıkça belirtilmesi gerekir.
Bilinçli – Bilinçsiz Ayrımı
5237 Sayılı Türk Ceza Kanununun 22. Maddesinin 2. Fıkrasında, temel hali yani bilinçsiz taksir tanımlanmıştır. Bilinçli taksir ile bilinçsiz ayrımı neticenin öngörülüp öngörülememesi ile alakalıdır. Bilinçsiz de kişi neticeyi öngöremez, bilinçlide ise kişi neticeyi öngörür fakat gerçekleşmesini istemez.
Suçun bilinçli taksi ile işlenmesi halinde faile verilecek olan ceza üçte birinden yarısına kadar artırılır.
Taksirle İşlenen Suçlar
Bir suçun taksirli halini cezalandırabilmek için kanunda bu husus mutlaka belirtilmelidir. Bu suçlar kanunda tahdidi olarak sayılmış olup yorum veya kıyas yoluyla genişletilemez.
- Yaralama (TCK 89)
- Öldürme (TCK 85)
- Çevrenin Kirletilmesi (TCK 182)
- Casusluk (TCK 338)
- Genel Güvenliğin Tehlikeye Sokulması (TCK 171)
- Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma (TCK 180)
- İflas (TCK 162)
- Atom Enerjisi İle Patlamaya Sebep Verme (TCK 173)
Kanunda sayılan işbu suçlar dışında kalan suçların taksr ile işlenebilmesi, cezalandırılması mümkün değildir.
Yaralama
Taksir ile yaralama Türk Ceza Kanununun 89. maddesinde hüküm altına alınmıştır. Suçun temel halinin işlenmesi halinde faile 3 aydan bir yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası verilebilirken, nitelikli halinin işlenmesi halinde bu ceza altı aydan üç yıla kadar hapis cezasıdır. Görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemesidir.
Öldürme
Taksir ile öldürme Türk Ceza Kanununun 85. maddesinde düzenlenmiştir. Suçun temel halinin cezası iki yıldan altı yıla kadar hapis cezasıdır. İşlenen tek bir hareketle birden fazla kişi ölmüş veya ölümün yanında yaralanma olmuşsa iki yıldan on beş yıla kadar hapis cezası verilebilecektir.
Çevrenin Kirletilmesi
Çevrenin kirletilmesi Türk Ceza Kanununun 182. Maddesinde düzenlenmiştir. Suçun temel hali adli para cezası ile cezalandırılır. Toprakta, suda veya havada kalıcı etki bırakırsa bu ceza iki aydan bir yıla kadar hapis cezasına döner. Yine insan veya hayvanlarda tedavisi zor hastalıklar ortaya çıkarsa, üreme yetenekleri kaybolursa, hayvanların, bitkilerin mutasyona uğramasına sebebiyet verilirse bu durumda verilecek olan ceza bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası olacaktır.
Casusluk
Casusluk suçunu işleyen fail Türk Ceza Kanununun 338. maddesine göre ceza alır. Suçun temel halinin cezası altı aydan üç yıla kadar hapis cezasıdır. Bu suç savaş sırasında devletin aleyhine karşı işlenmiş ise verilecek olan ceza üç yıldan sekiz yıla kadar hapis cezasıdır.
Genel Güvenliğin Tehlikeye Sokulması
Genel Güvenliğin Tehlike Sokulması, Türk Ceza Kanununun 171. maddesinde düzenlenmiştir. İşlenen fiil neticesinde; bir binanın çökmesine, çığ düşmesine, sele, yangına, taşkına sebep olup bir başkasının hayatına, sağlığına veya malvarlığına zarar verir veyahut tehlike oluşturursa üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır.
Trafik Güvenliğini Tehlikeye Sokma
Suç,Türk Ceza Kanununun 180. maddesinde hüküm altına alınmıştır. Fail üç aydan üç yıla kadar hapis cezası alır.
İflas
İflas suçu Türk Ceza Kanununun 162. maddesinde düzenlenmiştir. Suçun temel halinin işleyen fail iki aydan bir yıla kadar hapis cezası alır.
Atom Enerjisi İle Patlamaya Sebebiyet Verme
Suç fail tarafından işlenirse hakim Türk Ceza Kanununun 173. maddesinin 2. Fıkrasını uygular. Buna göre atom enerjisi ile patlamaya sebebiyet verme suçunu fail işlerse fail iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası alır.
Taksirli Suçların Birden Fazla Kişiyle İşlenmesi
Taksir ile işlenen suçlarda fail kusuru oranında ceza alır. Dolayısıyla birden fazla kişiyle işlemeye elverişli olan suçlarda her fail kusuru oranında ceza alacaktır. Ceza yargılamasında mahkeme suç konusunda vereceği kararı fail bazında ayrı ayrı açıklamalıdır.
Sonuç
Taksir ile işlenen bir suçun cezalandırılabilmesi için suçun taksirli halinin kanunda açıkça düzenlenmelidir. Fail suçu taksir ile işlerse halinde mahkeme failinin kusurunu temel alır. Suç bilinçli taksir ile işlenirse failin cezası üçte birinden yarıya kadar artar. Bilinçsiz taksir ile suçun işlenmesi halinde fail kendine ceza verilmesine gerek olmayacak derecede mağduriyet yaşamış ise kişi hakkında ceza verilmesine yer olmadığına ilişkinde karar verilebilecektir.
Taksir hukuki anlamda gerekli özen ve dikkatin sağlanmaması sebebiyle ortaya çıkan öngörülemeyen neticeden sorumlu olmaktır. Taksirle işlenen suçlar kanunda açıkça belirtilmişse fail ceza alır.
Bilinçli taksir gerekli özen ve dikkatin gösterilmemesi neticesinde doğan neticenin öngörülmesine rağmen öngörülen neticenin istenmemesi durumunda ortaya çıkar. Bilinçsiz taksirde ise netice öngörülememektedir.
[…] faydalanacaktır. Kasten işlenebilen suçlarda haksız tahrik indirimi söz konusu olmaktadır. Taksirle işlenen suçlarda haksız tahrik indiriminin uygulanması mümkün değildir. Hakaret suçunda ise haksız tahrik […]
[…] esasları” başlıklı ikinci kısmın birinci bölümünde kendine yer bulmuştur. Kast, taksir gibi suçun manevi […]
[…] belgeyi kullanan kişinin yasaya aykırı düzenlenen belgenin sahte olduğunu bilmesi gerekir. Taksir ile işlenemeyen kast ile işlenebilen suçlardan biridir. Şikayete bağlı suçlardan biri […]
[…] var olduğu kabul edilecek ve ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilecektir. Taksir ile öldürme suçunda faile verilecek olan ceza çok daha az olacaktır. Yine ihmali […]
[…] Taksir, bilinçli taksir ve bilinçsiz taksir olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. […]
[…] ceza öngörülmüştür. Yani tüm suçların taksirle işlenebilmesi söz konusu olmayacaktır. Taksir ile işlenebilecek suçlar Türk Ceza Kanununda tahdidi olarak […]