Alacak davası, alacağını kendi çabalarıyla tahsil edemeyen kişinin hukuki yollara başvurmasıdır. Alacaklı taraf, alacağını borçludan tahsil edememesi sebebi ile bir eda davası olan alacak davasını açabilir. Alacak davasının, alacaklı lehine sonuç doğurabilmesi için davanın yetkili ve görevli mahkemede açılması şarttır. Davanın görevsiz veya yetkisiz mahkemede açılması halinde davanın usulden reddine karar verilecektir. Yine alacaklı olduğunu iddia eden taraf bunu ispatlamadır. Bu sebeple dava açmadan önce elinde bulunan tüm belge ve bilgileri toplamalı süresinde mahkemeye sunmalıdır.
Hangi Alacaklar İçin Alacak Davası Açılabilir ?
Alacağın sebebi farklılık arz edebilir. Bu sebeplerden birine veya birkaçına dayanılarak dava açılabilir. Alacağın dayandığı sebep aşağıdakilerden biri olabilir:
- Haksız fiilden kaynaklanan alacak davaları,
- Sözleşmeden doğan alacak davaları,
- Sebepsiz zenginleşmeden doğan alacak davaları.
Haksız fiilden kaynaklanan alacak davaları: maddi tazminat davaları ve manevi tazminat davalarıdır.
Sözleşmeden doğan alacak davaları: mal-alım satımı, kira alacağı, hizmet alacağı, eser sözleşmesi kaynaklı alacak davaları, kredi alacağı, taşıma hizmeti alacağı, finansal sözleşme alacakları vb.
Sebepsiz zenginleşmeden doğan alacak davası: Bir borcun olmamasına rağmen bir kimseye karşılıksız kazandırmada bulunulmuş ise sebepsiz zenginleşmeye dayanılarak alacak davası açılabilir.
Alacak Davasının Şartları Nelerdir ?
Alacak davasının şartları aşağıdaki gibidir:
- Mevcut bir alacak olmalıdır. Bu alacak haksız fiilden, sözleşmeden veyahut sebepsiz zenginleşmeden doğmalıdır.
- Borç muaccel olmalı yani vadesi gelmiş olmalıdır.
- Borç ödenmemiş olmalıdır veya eksik ödeme söz konudur.
- Alacak zamanaşımına uğramamış olmalıdır.
- Hak düşürücü süre varsa bu süre geçmemiş olmalıdır.
- Borçlu temerrüde düşürülmelidir.
- Borcun varlığına ilişkin hukuka uygun deliller mevcut olmalıdır. Çek, senet, sözleşme vb.
Alacak Davalarında Yetkili ve Görevli Mahkeme Hangisidir ?
Alacak davalarında görevli mahkeme alacağın dayanağına, taraflara göre değişiklik gösterebilir. Alacak davalarında genel görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemeleridir. Lakin alacak kira sözleşmesine dayanıyorsa sulh hukuk mahkemelerinde dava açılmalıdır. Yine alacağın kaynağı işçilik alacağı ise görevli mahkeme iş mahkemeleridir. Ticari bir borç söz konusu ise alacak davası Asliye Ticaret Mahkemelerinde açılır. Tüketici hukukuna ilişkin bir borç – alacak ilişkisi mevcut ise dava Tüketici Mahkemesinde açılır. Fikri Sınai Haklara ilişkin bir alacak söz konusu ise dava Fıkri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinde açılmalıdır.
Alacak davalarında yetki ise yine alacağın kaynağına bakılarak belirlenecektir. Alacak davalarında genel yetkili mahkeme davalının bulunduğu yerleşim yeri mahkemesidir. Lakin genel ve özel kanunlarda bu durumun istisnaları da bulunmaktadır.
Alacak Davasına Delil Olabilecek Belgeler Nelerdir ?
- Çek
- Senet
- Sözleşme
- İhtarname
- Noter onaylı belgeler
- Noterde düzenleme şeklinde hazırlanan sözleşmeler
Alacak Davasında Dilekçe Nasıl Hazırlanmalıdır ?
Alacak davası dilekçesinde bulunması gereken unsurlar 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 119. Maddesinde tahdidi olarak sayılmıştır. Buna göre;
“Dava dilekçesinde aşağıdaki hususlar bulunur:
a) Mahkemenin adı.
b) Davacı ile davalının adı, soyadı ve adresleri.
c) Davacının Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası.
ç) Varsa tarafların kanuni temsilcilerinin ve davacı vekilinin adı, soyadı ve adresleri.
d) Davanın konusu ve malvarlığı haklarına ilişkin davalarda, dava konusunun değeri.
e) Davacının iddiasının dayanağı olan bütün vakıaların sıra numarası altında açık özetleri.
f) İddia edilen her bir vakıanın hangi delillerle ispat edileceği.
g) Dayanılan hukuki sebepler.
ğ) Açık bir şekilde talep sonucu.
h) Davacının, varsa kanuni temsilcisinin veya vekilinin imzası.”