Velayet davası çocuğun velayetinin kendisini verilmesini isteyen tarafça açılan bir davadır. Kural olarak evlilik birliği içerisinde doğmuş olan çocuğun velayeti hem anne hem de babadadır. Yani ortak velayet söz konusudur. Ortak velayete sahip olan anne ve baba velayeti eşit haklarda kullanırlar.
Çocuğun velayeti her ne kadar anne ve babanın ortak olduğu hukuki statü içerisinde olsa da mahkeme tarafından velayet hakkı eşlerden yalnızca birine verilebileceği gibi eşlerin her ikisinden de alınabilir.
Velayet Davası Nedir ?
Velayet davasının nasıl açılacağına değinmeden önce davanın tanımını yapmakta fayda olacaktır. Öncelikle velayet, anne ve babaya yüklenenin yasal zorunluluktur. Bu yasal zorunluluğun içerisinde çocuğun bakım, sağlık, eğitim vb. giderleri mevcuttur. Velayet talebi boşanma davası ile ileri sürülmüşse, çocuğun kimde kalacağına hakim boşanma kararı ile beraber verir. Çocuğun velayetinin kimde kalacağı belirlenirken çocuğun menfaati esas alınır. Çocuğun menfaati kimin yanında kalmaya uygun olursa hakim velayeti o eşe verir.
Boşanma davası neticesinde çocuğun velayeti eşlerden birine verilir. Velayet kendisine verilmeyen eş sonrasında dava açarak çocuğun velayetinin kendine verilmesini talep edebilir. Boşanma neticesinde kendisine velayetin verilmediği tarafın çocuğun velayetini alabilmek adına açtığı davaya velayet davası denir.
Velayet Davası Ne Şekilde Açılır ?
Velayet davası yazılı bir dilekçe ile yetkili Aile Mahkemesine başvurmak sureti ile açılır. Yetkisiz veya görevsiz mahkemede dava açılması halinde davanın usulden reddine karar verilecektir. Davanın reddedilmemesi ve hak kaybına uğranılmaması için hukuki destek alınması son derece önem arz etmektedir.
Velayet Davası Nerede Açılır ?
Velayet davasında yetkili ve görevli mahkeme ilgili kanunda belirtilmiştir. Buna göre velayet davasında yetkili ve görevli mahkeme, davalının yerleşim yeri Aile Mahkemesidir. Aile Mahkemesinin olmadığı yerlerde ise görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir.
Velayet Davası Kime Karşı Açılır ?
Velayet davasında davacı, çocuğun velayetini isteyen taraf iken davalı ise velayeti elinde bulundurandır.
Velayet Davası Ne Zamana Kadar Açılabilir ?
Velayet davasında herhangi bir zamanaşımı veya hak düşürücü süre söz konusu değildir. Velayeti almak isteyen taraf iddialarını deliller ile güçlendirmelidir. Çocuğun menfaati söz konusu olduğundan dava her zaman açılabilir. Çocuğun menfaati her şeyin önünde tutulmuştur. Bu sebep ile dava açmayı bir süre ile kısıtlamak çocuğun menfaatlerine aykırı olacaktır.
Velayet Davası Ne Kadar Sürer ?
Velayet davasının sonuçlanma süresi davanın açıldığı mahkemenin iş yoğunluğuna göre değişiklik göstermektedir. Lakin ortalama bir süre belirtmek gerekirse bu süre 1 ila 3 yıl arasında olacaktır. Yine yerel mahkemece verilen karara karşı üst yargı merciine başvuru yapılıp yapılmaması hususları da davanın bitme süresini etkiler. Çocuğun menfaatinin söz konusu olduğu hallerde hakim derhal gerekli önlemleri alır.
Velayetin Değiştirilmesi Davasının Şartları Nelerdir ?
Mahkeme tarafından velayetin değiştirilmesine karar verilebilmesi için yeni hususların ortaya çıkması gerekmektedir. Eşlerin veya çocuğun koşullarında değişiklik olması mahkeme velayetin değiştirilmesine karar verebilir.
Aşağıdaki hallerde velayetin değiştirilmesinin şartlarının oluştuğu kabul edilir:
- Velayeti elinde bulunduran kişinin yeni bir evlilik yapmış olması,
- Çocuğun eğitimini velayeti bulunduğu kişinin yanında sürdürememesi,
- Çocuğun sağlığı açısından kaldığı yerin uygun olmaması
- Çocuğa karşı yükümlülüklerin yerine getirilmemiş olması,
- Çocuğun velayeti bulunan kişiyle değil de velayeti elinde olmayan kişiyle yaşıyor olması,
- Çocuğun velayet sahibi yanında şiddete maruz kalması,
- Çocuğun velayet sahibi yanında yaşamak istememesi,
- Velayet sahibi olan kişinin yaşam tarzının çocuğun hayatını olumsuz şekilde etkileyebilecek düzeyde olması vb.
Velayetin Kaldırılması Davası Nedir ?
Velayetin kaldırılması davası velayet hakkını kötüye kullanan taraftan velayetin geri alınmasını sağlayan dava türüdür. Velayet hakkını elinde bulunduran taraf bunu kötüye kullanırsa, çocuğun bakımıyla, eğitimiyle, ihtiyaçları ile ilgilenmezse hakim velayet hakkını kaldırabilir. Velayet hakkının kaldırılması ile velayet diğer eşe verilebilir. Yahut diğer eşin de velayet hakkını uygun bir şekilde kullanamayacağı mahkemece tespit edilirse bu durumda çocuğun velayeti ne ana ne de babaya verilir. Çocuğa vasi atanmasına karar verilebilir.
Çocuğun velayeti yalnızca boşanma durumunda değil, eşler evli iken de hem ana hem de babadan kaldırılabilir.
Çocuğun velayeti aşağıdaki hallerde kaldırılabilir:
- Ana ve/veya babanın çocuğa ilgi göstermemesi,
- Çocuğun şiddete maruz kalması,
- Çocuğun aç bırakılması, çocuğa bakılmaması,
- Çocuğun eğitim masraflarının karşılanmaması,
- Çocuğun şiddete maruz kalması,
- Çocuğun bulunduğu ortamın yaşamasına, gelişimine uygun olmaması vb.
Sıkça Sorulan Sorular
- Velayet davası nasıl açılır ?
Velayet davası, yetkili Aile Mahkemesine yazılı bir dilekçe ile başvurmak sureti ile açılır.
- Velayet davası ücreti ne kadar ?
Velayet davası açabilmek için mahkemeye ödenen dava harcı 2026 için 4.012,00 TL’ dir.
- Velayet davası ne kadar sürer ?
Velayet davası mahkemenin yoğunluğuna göre 1 ila 3 yıl arasında neticelendirilir.
