İşçilerin iş düzenine aykırı davranması, diğer işçileri rahatsız etmesi, işini yapmaması vb. durumlar için işverene işçiye disiplin cezası verme yetkisi tanınmıştır. İşçiye verilebilecek olan disiplin cezaları kanunda açıkça belirtilmemiştir. Bu sebeple işverene oldukça geniş bir yetki verilmiştir. Bu kadar geniş bir yetkiye sahip olan işverenin de yetkiyi kötüye kullandığı hallerin mevcut olması son derece normaldir.
İşverenin disiplin cezasını kötüye kullandığı hallerde işçi tarafından başvurulabilecek hukuki yollar vardır.
İşveren İşçiye Ne Zaman Disiplin Cezası Uygulayabilir ?
İşçinin işi ile alakalı herhangi bir ihlal yapmaması halinde işçiye disiplin cezası verilmemelidir. Bir işçiye disiplin cezası verilecekse belirli olguluların gerçekleşmiş olması gerekmektedir. Bu olgulardan bazıları şunlardır:
- İşçi, iş sözleşmesine aykırı hareket etmiş olmalıdır.
- İşçi, yapmakla yükümlü olduğu işi yerine getirmemiş olmalıdır.
- İşçi, yapmakla yükümlü olduğu işi sebep olmaksızın sürüncemede bırakmış olmalıdır.
- İşçinin iş yerinde ahlak kurallarına aykırı davranmış olması vb.
İşveren İşçiye Displin Cezası Uygularken Nelere Dikkat Etmelidir ?
- İşveren işçiye yeterli delil olmaksızın disiplin cezası uygulamamalıdır.
- İşveren işçiye yapmış olduğu fiile uygun bir disiplin cezası vermelidir.
- İşçiye verilen disiplin cezası ölçülü olmalıdır.
- İşçiye hukuka aykırı bir ceza verilmemelidir.
- İşçiye insan haklarına aykırı bir ceza verilmemelidir.
- İşçiye ahlak kurallarına aykırı ceza verilmemelidir.
- Yasaya uygun bir displin cezası verilmelidir.
İşçiye Disiplin Cezası Verilmesi Halinde Başvurabileceği Hukuki Yollar Nelerdir ?
İşçiye hukuka aykırı, ölçülü olmayan vb. cezalar verilmesi halinde işçi bu duruma karşı hukuki yollara başvurabilir. İşçi, aldığı disiplin cezasının hakkaniyete aykırı olduğunu, bir mobbing, baskı aracı olarak kullanıldığını düşünüyorsa aşağıdaki yollardan birine gidebilir:
- İş akdini haklı nedene dayandırarak feshedebilir. Tazminatlarını talep edebilir.
- Mobbinge uğradığından bahisle işverene karşı dava açabilir.
- İşverene karşı yazılı bir itirazda bulunabilir.
- Disiplin cezasının kaldırılmasını işverenden talep edebilir.
Memurlara Verilebilecek Olan Disiplin Cezaları Nelerdir ?
Özel hukuka tabi işçilere verilebilecek olan cezalar her ne kadar kanunda açıkça belirtilmemiş olsa da memurlara uygulanabilecek olan disiplin cezaları kanunda tahdidi olarak sayılmıştır. Bunlar aşağıdaki gibidir:
- Uyarma,
- Kınama,
- Aylıktan Kesme,
- Kademe İlerlemesinin Durdurulması,
- Meslekten ihraç.
Memurların Disiplin Cezalarına Karşı Hukuki Hakları Nelerdir ?
- Uyarma cezası alan memur, 7 gün içerisinde disiplin kuruluna başvurabilir.
- Kınama cezası alan memur, 7 gün içerisinde disiplin kuruluna başvurabilir.
- Aylıktan Kesme cezası alan memur, 7 gün içerisinde disiplin kuruluna başvurabilir.
- Kademe İlerlemesinin Durdurulması cezası alan memur, 7 gün içerisinde yüksek disiplin kuruluna başvurabilir.
- Meslekten ihraç edilen memur, ilgili makama itirazının reddedilmesi halinde idare mahkemesinde dava açabilir.

